Jak zachęcić do udziału w badaniu internetowym?

Obecnie coraz częściej badania ankietowe przeprowadzane są w Internecie. Na rynku dostępnych jest wiele narzędzi do tego typu badań. Z moich doświadczeń wynika, że najpopularniejszym jest aplikacja Formularze Google. Biorąc pod uwagę coraz większe znaczenie Internetu i stosowanie go przez coraz więcej grup społecznych, jest niemal pewne, że badania internetowe będą zyskiwać na popularności. Nie bez znaczenia jest też epidemia koronawirusa, która wymusiła na wielu grupach przejście na „tryb online”. Pozostaje tylko znaleźć odpowiednią ilość respondentów, którzy wezmą udział w naszym badaniu ankietowym. I tu pojawia się problem: jak zachęcić do udziału w badaniu?

Nie jest to zawsze łatwe, ponieważ użytkownicy są zasypywani z każdej strony reklamami czy zaproszeniami do udziału w różnych wydarzeniach (np. darmowe webinary). I nie oszukujmy się. Nie każdy, kogo zaprosimy do udziału w badaniu, przystąpi do wypełniania ankiety. Jednak są sposoby na to, aby zwiększyć stopień realizacji próby (czyli stosunek liczby osób, których zaprosiliśmy do badania ankietowego, do liczby osób, które wypełniły ankietę). W tym wpisie dowiesz się, jak zachęcić do udziału w badaniu internetowym potencjalnych respondentów.

Badanie odpowiedniej populacji

Jeśli jesteś jeszcze na etapie planowania badania internetowego i możesz zdefiniować zbiorowość, jaką badasz, zwróć uwagę, aby potencjalni respondenci byli czynnymi użytkownikami Internetu. Możesz zwiększyć stopień realizacji próby, jeśli skierujesz badanie do osób korzystających z Internetu często, aktywnie i w zróżnicowany sposób. Ponadto, badane osoby powinny być zainteresowane tematyką badania lub przekonane, że badanie ich dotyczy bezpośrednio. Tym samym, im bardziej specyficzna populacja, tym większa szansa na wyższy stopień realizacji próby.

Zróżnicowana forma badania

Nie każdy respondent preferuje ten sam typ badania. Dlatego warto umożliwić respondentom wybór typu badania, w jakim biorą udział. Czyli zaproś respondentów do udziału w badaniu internetowym, ale daj im możliwość telefonicznego udziału w tym badaniu (lub w innej, preferowanej przez badanych formie). Taka możliwość (niekoniecznie wykorzystana przez respondentów) sprawi, że użytkownicy będą bardziej skłonni wziąć udział w badaniu (w poczuciu korzystania z wybranej przez siebie formy). To z pewnością zwiększy stopień realizacji próby.

Odpowiedni moment zaproszenia do udziału w badaniu

Większość osób, które decydują się brać udział w badaniu ankietowym robi to niemal od razu w momencie otrzymania zaproszenia. Trzeba jednak wysłać zaproszenie w odpowiednim momencie, tj. wtedy, kiedy potencjalni respondenci będą dysponować czasem na wypełnienie ankiety. Dlatego unikaj przeprowadzania badania w sezonie urlopowym, w czasie ferii i wakacji, kiedy aktywność w Internecie jest ograniczona. Dodatkowo, zwróć uwagę na dobowy rytm aktywności badanej populacji. Miejsce i warunki korzystania z Internetu przez poszczególne grupy użytkowników mogą się różnić, a ich nastrój zmieniać. Przykładowo, w przypadku kwestionariuszy wypełnianych w pracy największy odsetek odpowiedzi na pytania ankietowe występuje w poniedziałkowy poranek. Tak więc, jeśli trafisz w odpowiedzi moment, uzyskasz dużo odpowiedzi i zwiększysz stopień realizacji próby.

Krótki termin zakończenia badania

Jeśli po otrzymaniu zaproszenia do udziału w badaniu potencjalni respondenci dowiedzą się o krótkim czasie na wypełnienie ankiety, istnieje spora szansa, że zostaną zmotywowani w ten sposób do udziału w tym badaniu. Krótki termin zakończenia badania podziała motywująco zwłaszcza na osoby wahające się. Pamiętaj tylko o różnych tygodniowych rytmach aktywności badanej grupy osób. Warto, aby potencjalni respondenci mieli minimum tydzień na udział w badaniu.

Wielokrotne kontakty z potencjalnymi respondentami

Wysłałaś lub wysłałeś zaproszenie do udziału badaniu i odsetek uzupełnionych ankiet nie jest satysfakcjonujący? Wysyłaj kolejne zaproszenia do badania w trakcie jego trwania w celu przypomnienia i mobilizacji osób, które nie wzięły udziału od razu. Wprawdzie z każdym kolejnym takim zaproszeniem jego efektywność będzie maleć (coraz mniej osób odpowie pozytywnie), jednak mimo wszystko warto podejmować kolejne próby. Jeśli nie masz kontroli, kto już odpowiedział, możesz wysłać do całej badanej próby przypomnienie wraz z podziękowaniem za udział osobom, które to już zrobiły i informacją o dacie zakończenia badania.

Jeszcze przed wysłaniem pierwszego zaproszenia warto rozważyć zastosowanie techniki małej prośby. Polega ona na poproszeniu potencjalnych respondentów o odpowiedź na jedno, krótkie pytania, a następnie zaproszeniu ich do udziału w badaniu. Jest duża szansa, że osoby, które odpowiedzą na pierwsze pytanie, zdecydują się na wypełnienie potem całej ankiety.

Odpowiedni wygląd zaproszenia do udziału w badaniu

Wbrew pozorom lepsze efekty osiągniesz, jeśli postawisz na prosty i estetyczny wygląd zaproszenia do udziału w badaniu. Zrezygnuj zatem z „super atrakcyjnego” tytułu maila z zaproszeniem do badania. Użytkownicy nauczyli się nie ufać pozornie atrakcyjnym tytułom i często traktują tego typu wiadomości jako spam. Ponadto unikaj używania oryginalnych elementów graficznych i ogólnie nietypowego szablonu zaproszenia w mailu. Wiąże się to z większym obciążeniem, dłuższym czasem ładowania wiadomości, przeciążeniem użytkowników napływającymi bodźcami i skojarzeniami z niechcianą pocztą. Postaw na nieskomplikowane elementy graficzne i krótkie teksty w zaproszeniu.

Odpowiednia treść zaproszenia do udziału w badaniu

W zaproszeniu do udziału w badaniu staraj się stosować personalizację. Jeśli znasz dane respondentów, zwracaj się do nich bezpośrednio imieniem i nazwiskiem. Co ważne, wysyłaj zaproszenie do każdego respondenta z osobna. Spróbuj przy tym odwołać się do wyjątkowości badania i reguły niedostępności (według Cialdiniego). Przedstaw udział w badaniu jako coś wyjątkowego i jedynego w swoim rodzaju (nie każdy może brać udział w Twoim badaniu :)). Ponadto dając krótki czas na wypełnienie ankiety wzbudzisz w potencjalnych respondentach poczucie, że okazja udziału w tym przedsięwzięciu badawczym może zostać stracona.

W tym miejscu nie można nie wspomnieć o podstawowych informacjach, jakie zaproszenie do udziału w badaniu powinno zawierać. Przede wszystkim zaproszenie powinno być sformułowane jako prośba. Koniecznie poinformuj o celach badania, a także jego organizatorach i możliwości kontaktu z nimi. Podaj również informacje, jak długo zajmie wypełnienie ankiety (krótsze badanie wymaga od badanych mniej wysiłku, co zwiększa gotowość do rozpoczęcia wypełniania ankiety). Warto także rozważyć informacje na temat możliwości udostępnienia wyników badania. Dostępność wyników i społeczna użyteczność badań mogą być postrzegane jako forma nagrody za udział w badaniu i mieć pozytywny wpływ na gotowość do udziału w nim.

Zaangażowanie w badanie autorytetu

Spróbuj nawiązać współpracę przy organizacji badania z osobą będącą autorytetem dla badanej grupy. Gotowość do udziału w badaniu będzie większa, jeśli osoba przeprowadzająca badanie lub nadawca zaproszenia są członkami badanej zbiorowości. To z kolei zapewni udział w badaniu autorytetu (np. w formie patronatu). W ten sposób respondenci będą mieć poczucie, że biorąc udział w badaniu działają na rzecz całej wspólnoty, a tym samym będą bardziej skłonni wypełnić ankietę.

Gratyfikacja

Zastosuj w badaniu gratyfikację (finansową, rzeczową lub symboliczną, np. możliwość zobaczenia swoich wyników na tle innych). Może to być nagroda dla każdego respondenta lub losowa (np. dla co dziesiątej osoby). Koniecznie umieść już w zaproszeniu wzmiankę o gratyfikacji – to zwiększy szansę na wyższy stopień realizacji próby.

W przypadku gratyfikacji materialnej (czyli w formie finansowej lub rzeczowej) należy jednak mieć na względzie, że skuteczność tego typu gratyfikacji zależy od badanej próby. Warto zatem wiedzieć, co tak naprawdę motywuje respondentów. Dodatkowo, często spotyka się w Internecie próby wielokrotnego udziału w badaniu, aby zwiększyć szanse w loterii, i idące za tym nierzetelne wypełnianie ankiety do końca, aby tylko skończyć i dostać nagrodę. Tym samym gratyfikacja może obniżać jakość badania.

Co jeszcze?

Rozpoczęcie wypełniania ankiety przez respondenta to połowa sukcesu. Pełny sukces będzie jeśli respondent wypełni ankietę do końca. Istnieje wiele czynników mających wpływ na dokończenie wypełniania ankiety. Takimi najważniejszymi są:

• Długość ankiety – im mniej pytań ankietowych, tym mniejsza szansa, że respondent zrezygnuje z udziału w badaniu w trakcie wypełniania ankiety;
• Szybkość ładowania się stron – lepiej nie wystawiać cierpliwości respondentów na próbę i upewnić się, że strony z ankietami szybko ładują się (zarówno na komputerach, jak i na telefonach i tabletach);
• Liczba podstron, na których jest ankieta – im mniej, tym większa szansa na wyższy stopień realizacji próby;
• Położenie metryczki – najlepiej na samym końcu;
• Umieszczenie wskaźnika postępu – informacja o odsetku wypełnionych pytań ankietowych, który będzie stopniowo powiększał się, zmotywuje respondenta do kontynuowania wypełniania ankiety i pozostania na stronie z badaniem do końca.